• Hannes Hafstein er líklega flestum Íslendingum kunnur ýmist sem fyrsti ráðherra Íslands eða sem ljóðskáld. Margir þekkja ljóðin hans Hraun í Öxnadal, Sprettur eða hið stórbrotna ljóð Stormur.
  • Hannes fæddist 4. desember 1861 og lést 13. desember 1922.
  • Fyrsti ráðherra Íslands 1904.
  • Síðustu æviár sín bjó hann ásamt fjölskyldu sinni að Grundarstíg 10 í Reykjavík og lét sjálfur byggja húsið sem er eitt af 15 fyrstu steyptu húsum í Reykjavík.
  • Kona Hannesar, Ragnheiður, lést 1913, þ.e. áður en fjölskyldan fluttist á Grundarstíginn.
  • Ævisaga hans eftir Kristján Albertsson kom út í þremur bindum 1961, 1963 og 1964.
  • Árið 2005 kom út önnur ævisaga Hannesar eftir Guðjón Friðriksson sagnfræðing: Ég elska þig stormur – ævisaga Hannesar Hafstein. Bókin var tilnefnd til Íslensku bókmenntaverðlaunanna.

  Kvæði hans hafa birst í mörgum útgáfum og eitt þeirra, Hraun í Öxnadal er birt hér fyrir neðan.

  Hraun í Öxnadal

  „Þar sem háir hólar
  hálfan dalinn fylla“
  ljek í ljósi sólar,
  lærði hörpu að stilla,
  hann, sem kveða kunni
  kvæðin ljúfu, þýðu,
  skáld í mun’ og munni,
  mögur sveita-blíðu.

  Rjett við háa hóla,
  hraunastalli undir,
  þar sem fögur fjóla
  fegrar sljettar grundir,
  blasir bær við hvammi
  bjargarskriðum háður;
  þar, til fjalla frammi,
  fæddist Jónas áður.

  Brosir laut og leyti,
  ljómar fjall og hjalli.
  Lækur vætu veitir,
  vökvast bakka halli.
  Geislar sumarsólar
  silungsána gylla,
  þar sem háir hólar
  hálfan dalinn fylla.

ÁFANGAR Í SÖGU REYKJAVÍKUR

Reykjavík varð ekki að borg á einum degi og þau voru mörg skrefin sem þurfti að stíga í því ferli. Hér fyrir neðan eru nefndir nokkrir áfangar sem skiptu máli fyrir ýmist Reykjavík eða landið allt á ýmsum sviðum þjóðlífsins. Áfangarnir eru ekki flokkaðir sérstaklega hér heldur einungis settir í tímaröð.

1860 – 1879.

• 1862 – Barnaskóli Reykjavíkur tekur til starfa við Hafnarstræti, 1. október 1962 undir stjórn Helga E. Helgsens guðfræðings (grein úr Mbl. 1961).
• 1871 – Hið íslenska þjóðvinafélag, stofnað af 17 alþingismönnum. Fyrsti forseti þess var Jón Sigurðsson.
• 1871 – Stúdentafélag Reykjavíkur (grein í Mbl. 1981 á 110 ára afmæli þess).
• 1872 – Bókaverslun Sigfúsar Eymundssonar stofnuð í Lækjargötu 2.
• 1874 – Kvennaskólinn stofnaður af Þóru og Páli Melsteð.
• 1876 – Götulýsingu komið á (olíuluktir).
• 1876 – Veitingahúsið og gististaðurinn Geysir stofnað af Páli Eyjólfssyni v/Skólavörðustíg (sjá tilkynningu Páls í Ísafold 1876).
• 1876 – Nikulás Jafetsson stofnar gisti- og veitingahús við Hlíðarhúsaveginn (sjá tilkynningu í Þjóðólfi 1876).
• 1876 – Læknaskóli (tilkynning um stofnun læknaskóla í Norðanfara 1876).
• 1877 – Bókaverslun Ísafoldar.
• 1879 – Hótel Alexandra, Hafnarstræti 16 (sjá Hafnarstræti 16, Fornleifakönnun  frá 2001).
• 1879 – Hið íslenska fornleifafélag, fyrsti forseti Árni Thorsteinsson (sjá grein í Þjóðólfi frá 1879).

1880 – 1889

• 1880 – Lög um uppfræðingu barna í skrift og reikningi (sjá grein um Alþýðumentun í Fjalkonunni 1886).
• 1883 – Elliðaár brúaðar (sjá tilkynningu í Ísafold frá 1883).
• 1882 – Hótel Ísland reist í Aðalstræti.
• 1885 – Góðtemplararreglurnar Verðandi og Einingin stofnaðar.
• 1886 – Stórstúka Íslands (sjá frétt í Norðurljósinu 1886).

1890 – 1899

• 1890 – Fyrsta skolpleiðslan lögð í Austurstræti.
• 1891 – Stýrimannaskólinn (sjá frétt um setningu skólans í Ísafold 1891).
• 1891 – Ölfusá vígð 8. september 1891 (Brúardrápa Hannesar Hafstein).
• 1893 – Skautafélag Reykjavíkur.
• 1894 – Íshús reist við Reykjavíkurtjörn (sjá grein í Ísafold frá 1874).
• 1895 – Hjálpræðisherinn (frétt af fyrstu samkomu í Ísafold 1895).
• 1895 – Þjórsá brúuð – vígð af landritara Hannesi Hafstein (sjá grein í Reykvíkingi 1895).
• 1895-6 – Hellisheiðarvegur – vagnslóði (sjá grein í Skírni 1895).
• 1897 – Leikfélag Reykjavíkur.
• 1897 – Hafin gerð vegar milli  Hafnarfjarðar og Reykjavíkur.
• 1898 – Holdsveikraspítalinn í Laugarnesi rís, Miðbæjarskólinn (Barnaskóli Reykjavíkur) og Landsbankahúsið einnig. (Um vígslu holdsveikraspítalans í Þjóðviljanum 1898, Miðbæjarskólinn 100 ára í Morgunblaðinu 1998,tilkynning um nýtt Landsbankahús í Ísaflod 1898).
• 1899 – Kristileg félög ungra manna og kvenna.

1900 – 1909

• 1902 – Sögufélagið.
• 1902 – Landakotsspítali (sjá grein í Bjarka frá 1902).
• 1902 – Fyrsta holræsið lagt í Reykjavík.
• 1904 -Timburverslun Völundar stofnuð (sjá firmatilkynningar í Þjóðólfi 1904).
• 1905 – Innanbæjarsími milli Reykjavíkur og Hafnarfjarðar.
• 1906 – Landssími Íslands stofnaður – ritsímasamband við útlönd.
• 1906 – Reglulegar kvikmyndasýningar hefjast í Fjalakettinum.
• 1907 – Fræðslulög – heimilin ábyrg fyrir fræðslu til 10 ára aldurs, skólaskylda 10-14 ára (6 mán).
• 1907 – Kleppsspítali opnaður.
• 1908 – Matarbúð SS (sjá Huginn, auglýsingu frá 1908).
• 1908 – Kennaraskóli (sjá Skólablaðið frá 1908).
• 1908 – Lagaskóli tekur til starfa (starfaði í 3 ár en fór þá undir lagadeild Háskóla Íslands þegar hann var stofnaður 1911).
• 1909 – Safnahúsið (Þjóðmenningarhúsið) vígt 28. apríl, byggt fyrir landsbókasafn og landsskjalasafn. Auk þess fengu forngripasafnið og náttúrugripasafnið þar inni. Helsti frumkvöðull byggingarinnar var Hannes Hafstein ráðherra. (Grein úr Þjóðólfi um safnahúsið nýja 2. apríl 1909).
• 1909 – Vatnsveita Reykjavíkur tekur til starfa.

1910 – 1919

• 1910 – Gasstöð Reykjavíkur við Hlemm.
• 1910 – Fálkinn stofnaður formlega (en upphaf 1904) – sérverslun með reiðhjól.
• 1911 – Háskóli Íslands stofnaður.
• 1914 – Eimskip – samgöngubylting með strandsiglingum.
• 1916 – Hljóðfærahús Reykjavíkur –  Útgerðarfyrirtæki Ellingsens.

1920 – 1929

• 1921 – Elliðaárvirkjun tekin í notkun.
• 1929 – Skipaútgerð ríkisins.