Líf í vatni

Vernda og nýta hafið og auðlindir þess á sjálfbæran hátt í því skyni að stuðla að sjálfbærri þróun

Helstu áskoranir

Sjálfbærar fiskveiðar

Súrnun sjávar og áhrif á lífríki í hafi

Að sporna við frekari mengun sjávar, ekki síst af völdum plasts

Líf í vatni

Vernda og nýta hafið og auðlindir þess á sjálfbæran hátt í því skyni að stuðla að sjálfbærri þróun

Helstu áskoranir

Sjálfbærar fiskveiðar

Súrnun sjávar og áhrif á lífríki í hafi

Að sporna við frekari mengun sjávar, ekki síst af völdum plasts

Hvað getum við gert?

  • Minnkið úrgang, mikið magn af sorpi endar í sjónum.
  • Minnkið örplast sem lendir í niðurfallinu t.d. með notkun þar til gerðra sýja og bolta.
  • Kaupið fisk veiddan á sem sjálfbærasta máta.
  • Kaupið frekar landeldis-fisk.
  • Plokka.
  • Minnka notkun hálkusalts.
  • Ekki nota skaðleg efni sem enda í niðurföllum.

Það sem Sameinuðu Þjóðirnar setja fram:

  • Eigi síðar en árið 2025 verði verulega dregið úr og komið í veg fyrir hvers kyns mengun sjávar, einkum frá starfsemi á landi, þ.m.t. rusli í sjó og mengun af völdum næringarefna.

  • Eigi síðar en árið 2020 verði gengið vel um vistkerfi sjávar og stranda og þau vernduð á sjálfbæran hátt til að koma í veg fyrir skaðleg áhrif, þar á meðal með því að grípa til aðgerða til að endurheimta og hlúa að vistkerfunum og njóta ábatans.

  • Unnið gegn súrnun sjávar og skaðlegum áhrifum haldið í skefjum, t.d. með því að efla vísindasamstarf á því sviði.

  • Eigi síðar en árið 2020 verði komið á skilvirku eftirliti með afla og tekið fyrir ofveiði og ólöglegar, óskráðar og stjórnlausar fiskveiðar og skaðlegar veiðiaðferðir. Hrundið verði í framkvæmd áætlunum um stjórn fiskveiða, sem byggjast á vísindalegum grunni, í því skyni að endurheimta fiskstofna á sem skemmstum tíma, a.m.k. að því marki að hámarka sjálfbærni stofna með tilliti til líffræðilegra eiginleika.

  • Eigi síðar en árið 2020 verði búið að vernda a.m.k. 10% af strandlengjum og hafsvæðum heimsins í samræmi við landslög og alþjóðalög, að teknu tilliti til bestu tiltæku, vísindalegu upplýsinga.

  • Eigi síðar en árið 2020 verði tilteknar niðurgreiðslur í sjávarútvegi, sem stuðla að ofveiði, bannaðar sem og niðurgreiðslur sem stuðla að ólöglegum, óskráðum og stjórnlausum fiskveiðum. Jafnframt verði reynt að koma í veg fyrir að niðurgreiðslur verði teknar upp í nýju formi og horfst í augu við að mismunandi aðferðir eiga við og eru skilvirkari fyrir þróunarlöndin og ættu í raun að vera órjúfanlegur þáttur í samningaviðræðum Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar um niðurgreiðslur í sjávarútvegi þróunarríkjunum til handa og þá þeim sem skemmst eru á veg komin.

  • Eigi síðar en árið 2030 hafi þau þróunarlönd sem eru smáeyríki og þau sem skemmst eru á veg komin hlotið efnahagslegan ávinning af sjálfbærri nýtingu sjávarauðlinda, meðal annars með því að ástunda sjálfbæra stjórn fiskveiða, sjálfbært fiskeldi í sjó og sjálfbæra ferðaþjónustu.

  • Vísindaleg þekking verði aukin og vísindarannsóknir þróaðar ásamt tækniþekkingu í haffræðum, að teknu tilliti til viðmiðunarreglna Alþjóðahaffræðinefndarinnar um hvernig nýta má þekkingu í sjávarútvegi til framþróunar í þróunarlöndunum, einkum þeim sem eru smáeyríki og þeim sem eru skemmst á veg komin, í því skyni að vernda hafið og líffræðilega fjölbreytni þess.

  • Veita þeim sem veiða í smáum stíl aðgang að sjávarauðlindum og mörkuðum.

  • Vernda og efla sjálfbæra nýtingu hafsins og auðlinda þess með því að framfylgja alþjóðalögum, sbr. ákvæði þar að lútandi í hafréttarsamningi Sameinuðu þjóðanna þar sem kveðið er á um varðveislu og sjálfbæra nýtingu hafsins og auðlinda þess og nefnt er í 158. gr. í skýrslunni „The future we want“.

Það sem yfirvöld leggja áherslu á:

  • Vöktun sýnir að verulegt magn plasts rekur á land og einnig finnst plastrusl á hafsbotni. Örplast finnst í sjófuglum, kræklingi og fleiri lífverum við Íslandsstrendur. Árið 2020 var gefin út aðgerðaáætlun í plastmálefnum, Úr viðjum plastsins, en þar er að finna 18 aðgerðir, þar af sex sem taka á plastmengun í hafi. Þær eru: samræmdar rannsóknir á plastmengun í hafi, bætt skólphreinsun, dregið verði úr losun örplasts með ofanvatni, takmarkanir á markaðssetningu snyrtivara sem innihalda örplast, hreinsun íslenskra stranda og meiri endurheimt tapaðra veiðarfæra.

  • Fyrirliggjandi er reglugerð um verndarráðstafanir vegna viðkvæmra hafsvæða og botnvistkerfa tekur til nær til tæplega 2 prósent af efnahagslögsögu Íslands.